Op een zaterdagmiddag (11 november 2023) waren er zo’n 50 donateurs en introducees in de Auditorium zaal van Sciencecenter NEMO (https://www.nemosciencemuseum.nl/nl/). Inleidend toonde voorzitter Aernout Ogilvie hoe Heijenbrock als sociaal-activist de schoonheid van de zware industrie liet zien en nog steeds laat zien. Ook hoe deze schoonheidsbeleving anno nu ons in de 21e eeuw kan helpen om duurzamer te gaan leven: bijvoorbeeld groen staal dat nu gemaakt wordt door SSAB in Zweden.
Géke Roelink (directeur NEMO) vertelde gepassioneerd hoe Heijenbrock ooit 100 jaar geleden het Museum van den Arbeid – de voorloper van NEMO – oprichtte. En ook wat de betekenis van Heijenbrock is na 100 jaar.
Judith Gussenhoven (directeur History Now (https://www.historynow.nl/)) liet zien hoe Heijenbrocks ideeën over “Moderne machines, moderne kunst” de kiem vormden voor zijn Museum van de Arbeid. Humoristisch vertelde zij over de wording van dit museum en de transformatie tot NEMO.
Afgesloten werd met het kijken naar een fraaie informatieve concept video over Herman Heijenbrock, gemaakt door Karel Fraaije (https://www.instagram.com/elegastmedia/).
Hierna zwierven veel genodigden individueel door het NEMO museum. Geanimeerd werd er nagepraat in het Museumcafé.

Dit vonden we onlangs in het archief van de Stichting: Een late tekening van Herman Heijenbrock (waarschijnlijk, want niet gesigneerd) met als onderschrift "Offen Man -Noordwijk 1947".(SHH 2010)

Heijenbrocks pastel van de Zaanse “stoomzagerij De Veldlust” (SHH-1566) zal ook worden opgenomen in de Engelse vertaling van deel 2 van het oorspronkelijk in het Nederlands verschenen boek “Vernuftelingen en Kooplieden in een Bijzonder Landschap” https://www.uitgeverij-noord-holland.nl/erfgoed-noord-holland/vernuftelingen-en-kooplieden-in-een-bijzonder-landschap/. In “Vernuftelingen en Kooplieden in een Bijzonder Landschap” zijn meerdere werken Heijenbrock opgenomen.SchrijverJur Kingmavertaalt dit boek over het verleden van de Zaanse industrie en geeft het uit in eigen beheer. Vertaling deel 1 heeft de titel: “Millwrights and merchants in a unique landscape” https://www.zaanschemolen.nl/product/merchants-and-millwrights-in-a-unique-landscape/.

uit de Ingenieur

Uit het Parool: 11 maart 2023

Bij het afscheidssymposium 16 maart van directeur Michiel Buchel van zijn museum NEMO, schonk de Stichting een mooie pastel van Heijenbrock: Werfje in Bunschoten (SHH 604). Dit werk werd door de kinderen van Heijenbrocks kleinkind Hanneke aan de Stichting geschonken na Hanneke's overlijden.Michiel Buchel oogt verrast (Foto: copyright DigiDaan). In de afgelopen jaren zorgde Michiel er voor dat vele werken van Heijenbrock geschonken door de "Erven Heijenbrock" onderdak kregen in NEMO. NEMO ontstond uit het Museum van de Arbeid, ooit in 1923 door Heijenbrock zelf opgericht.

Vrij uit de plaatselijke krant Het Kontakt:
Plotseling worden de aanwezigen opgeschrikt door glasgerinkel, alsof een fles champagne tegen de muur kapot gegooid wordt en de muurschildering van Herman Heijenbrock (1871-1948) van zijn schilderij met glasblazers op de flat op de hoek van de Horndijk en de Oranje Nassaulaan in Leerdam daadwerkelijk gedoopt wordt. Ook de wethouder weet er niet direct raad mee op vrijdag 29 april. Maar als het schervengeluid weggestorven is (een grapje van Tom van Campenhout) roept ze monter dat hiermee de openingshandeling een feit is. Van Campenhout is lid van de werkgroep Kunst in de Openbare Ruimte (KIOR), initiatiefnemer van het met kunstwerken verfraaien van Leerdam. Hij was het die deze en andere pasteltekeningen van Heijenbrock over het werk in de glasfabriek in 2018 ontdekte op de zolder van het gemeentehuis van Leerdam.

Samen met Jan de Waardt trok Heijenbrock eind 19e eeuw naar de Borinage in België. Zij leerde elkaar al eerder kennen op de tekenacademie in Rotterdam. Zij worden vrienden voor het leven. In het begin van beider carriere woonden zij in Noordwijk waar De Waardt een atelier had. Het is waarschijnlijk op die plek dat hij Heijenbrock tekende. Het is niet groter dan 20 x 20 cm. Deze tekening dook op uit het archief van de nazaten van Heijenbrock en dat thans ontsloten, gerubriceerd en gecategoriseerd wordt.

Uit de nalatenschap van kleinzoon Herman Matthijsen en een schenking van de laatste kleindochter Hanneke Matthijsen wordt NEMO eigenaar van 21 Heijenbrock werken.
De voorzitter van de stichting Aernout Ogilvie, achterkleinzoon van Heijenbrock heeft de schenkingovereenkomst op 28 april 2022 getekend.

Op een zonnige zaterdag op 9 oktober 2021 hield de Stichting haar donateursdag in het Textielmuseum in Tilburg. In zijn welkomstwoord vertelde voorzitter Aernout Ogilvie over de activiteiten en vernieuwingen die het bestuur de afgelopen periode heeft geïnitieerd. Van de herinrichting van de website tot aan het frisse verschijnen van de Stichting - en daarmee industrieschilder Heijenbrock - op Twitter. Aansluitend hierop vertelde een medewerker van het museum over wat er allemaal te vinden en te zien was in het gebouw. Zelf had ze in de Tilburgse textielindustrie gewerkt, bij wollendekenfabrikant Aabe. De volgende spreker was Ton Wagemakers, oud-directeur van het Textielmuseum en cultureel ondernemer. Hij koos ervoor het verhaal te vertellen waar de zaal de meeste handen voor had opgestoken: de ontstaansgeschiedenis van het ‘museum in bedrijf’ in de voormalige fabrieken van Mommers in Tilburg. Wagemakers schetste de situatie van eind jaren zeventig begin jaren tachtig van de vorige eeuw, toen Tilburg klaar stond om de teloorgegane textielindustrie inclusief de overbodig geworden fabrieken helemaal van de kaart te vegen. Het fabrieksensemble van Mommers bleef dankzij erfgoedliefhebbers behouden en groeide uit tot een nieuw textielmuseum. Dat was vanaf de start een plek waar geproduceerd werd om het hoofd boven water te houden, een museum ‘in bedrijf’ dus. Waar oude industriële machines en restanten wol en garen werden gebruikt om kleine series textiel te produceren. Wagemakers zag een parallel tussen Herman Heijenbrock die als buitenstaander museumdirecteur werd en in zijn Museum van de Arbeid de nadruk legde op de vooruitgang (elektriciteit!) en de nieuwe fase in het bestaan van het Textielmuseum waar hij zelf als relatieve buitenstaander ineens verantwoordelijk werd voor het starten en laten draaien van het museum. Voor die tijd had in Tilburg alleen een traditioneel, tikkeltje nostalgisch museum bestaan, gehuisvest in de voormalige fabrikantenwoning. De bevlogen lezing inspireerde de deelnemers om tussendoor vragen aan Wagemakers te stellen over het Mommerscomplex en de historie van de textielindustrie. Daarop volgde een korte energieke presentatie van Egge-Jan Pollé van een aantal werken van Herman Heijenbrock van de textielindustrie. De zaal, gevuld met Heijenbrock kenners en textielexpert Wagemakers gaf een aantal waardevolle aanvullende feiten en achtergrondinformatie bij de getoonde werken. Hierna bezocht de hele groep het museum en kon kijken naar de praktijk van het vertelde. Het bleek inderdaad een ‘bedrijf’ waar intussen de nieuwste industriële machines worden gebruikt om ontwerpers en kunstenaars hun ideeën op te laten uitvoeren. Het zakelijk mes snijdt prachtig aan twee kanten: de fabrikant van de machines beschikt met het Textiellab over een proeftuin voor innovaties en het museum heeft een inkomstenbron. Het compliment van Wagemakers aan het adres van Heijenbrock over zijn modern directeurschap klopte, maar het werd ook duidelijk dat het Museum van den Arbeid van de industrieschilder in zakelijk opzicht nog wat te leren had. De dag werd afgesloten met een geanimeerde borrel in het nieuwbouwdeel van het museum.

 e-mail: post@heijenbrock.org